środa, 22 czerwca 2011

Czasy gramatyczne w języku nowogreckim


Aby opisać w jakimkolwiek języku wszelkie czynności lub stany w jakich się znajdujemy, musimy użyć odpowiedniego czasownika. Aby umieścić je na osi czasu, potrzebna jest nam znajomość czasów gramatycznych, jakie istnieją w tym języku oraz zasad tworzenia odpowiednich form czasownika dla poszczególnych czasów.

W języku nowogreckim wyróżniamy trzy czasy gramatyczne:
- czas przeszły - παρελθοντικός χρόνος,
- czas teraźniejszy - παροντικός χρόνος,
- czas przyszły – μελλοντικός χρόνος.

Z powyższych trzech czasów można wyróżnić tak zwane “aspekty”, które określają opozycję dokonaności ι niedokonaności czasów. Obrazuje to poniższa tabelka:


Czas gramatyczny


Aspekt


Przyklad
Teraźniejszy (Παρόν)
Ενεστώτας
Σήμερα ζωγραφίζουμε.

Przeszły (Παρελθόν)
Παρατατικός

Αόριστος
Χτες ζωγραφίζαμε.

Χτες ζωγραφίσαμε.

Przyszły (Μέλλον)
Μέλλοντας ατελής

Μέλλοντας τέλειος
Αύριο Θα ζωγραφίζουμε.

Αύριο θα ζωγραφίσουμε.



Ενεστώτας -> opisuje daną chwilę, określa wydarzenie lub stan w chwili obecnej. Na przykład: γράφω, παίζω, διαβάζω, μιλώ, τραγουδώ.

Παρατατικός -> określa czynność bądz stan które pojawiły się w przeszłości i trwały ciągle, z tego też wzgledu jest on nazywany “«czasem» przeszłym niedokonanym”. Na przykład: έγραφα, έπαιζα, διάβαζα.

Αόριστος -> tak zwany “«czas» przeszły dokonany” określa czynność bądz stan, które miały miejsce w przeszłości i trwały krótką chwilę. Na przykład: έγραψα, έπαιξα, διάβασα.

Μέλλοντας ατελής (inaczej: Εξακολουθηκός μέλλοντας) -> nazwany czasem przyszłym niedokonanym, opisuje daną czynność lub stan, które będa miały miejsce w przyszłości przez długi okres czasu. Tworzy się go za pomocą prefiksu “θα” i odpowiedniej formy czasownika. Na przykład: θα γράφω, θα παίζω, θα διαβάζω.

 Μέλλοντας τέλειος (inaczej: Στιγμιαίος μέλλοντας) -> określa czynność lub stan, które będą miały miejsce w przyszłości, ale będą trwały krótką chwilę. Stąd tez często określany jest jako “«czas» przyszły dokonany”. Tworzy się go za pomocą prefiksu “θα” i odpowiedniej formy czasownika. Na przykład: θα γράψω, θα παίξω, θα διαβάσω.

Oprócz wymienionych aspektów czasów teraźniejszego, przeszłego i przyszłego, możemy wyróżnić aspekty złożone, które tworzy się za pomocą czasownika posiłkowego «έχω». Do tej kategorii należą:
-         Παρακείμενος -> jest odpowiednikiem angielskiego czasu “Present perfect”. Określa zdarzenie bądz stan mający miejsce w przeszłości i trwający aż do chwili obecnej. Tworzy się go za pomocą czasownika “mieć” w czasie teraźniejszym: «έχω». Przykłady: έχω γράψει, έχω παίξει, έχω διαβάσει.
-         Υπερσυντέλικος -> odpowiednik angielskiego “Past perfect”, określa czynność, która zdarzyła się i ukończyła w przeszłości, do chwili innej czynności wyrażonej w czasie przeszłym prostym. Tworzy się go za pomocą czasownika “mieć” w czasie przeszłym «είχα». Przykłady: είχα γράψει, είχα παίξει, είχα διαβάσε.
-         Συντελεσμένος μέλλοντας -> odpowiednik angielskiego czasu “Future perfect”. Określa zdarzenie lub stan, które zostaną ukończone do pewnego momentu w przyszłości. Tworzy się go za pomocą prefiksu «Θα έχω». Przykłady:  θα έχω γράψει, θα έχω παίξει, θα έχω διαβάσει.
Mam nadzieję że ten wpis uporządkował wam trochę i rozjaśnił pojęcie czasów w języku nowogreckim. W kolejnych postach postaram się przedstawić tworzenie oraz zastosowanie każdego z nich po kolei.

2 komentarze: