wtorek, 28 czerwca 2011

Obraźliwy kabaczek

W Grecji lato bez cukinii nie istnieje. Prawie 90% sezonowych potraw (od maja do września) zawiera w sobie kabaczki. Jest praktycznie wszędzie, podawany jest na surowo, smażony, pieczony, duszony oraz gotowany. Przyrządza się z niego zupy, drugie dania, sałatki, surówki, pity, napoje oraz desery. Jest w każdym greckim ogródku, w greckim warzywniaku oraz …w greckim języku. Jego powszechność przyczyniła się do tego, iż bardzo często jest używany metaforycznie w mowie potocznej i ma dość negatywne zabarwienie.

Kabaczek, inaczej cukinia (nazywana po grecku κολοκυθιά [kolokithi’a]) jest odmianą dynii zwyczajnej (po grecku dynia to κολοκύθα [kolok;itha]).
Podobnie, nazwę tę nosi tradycyjna dziecieca zabawa η κολοκυθιά [kolokith’a].Polega ona na tym, że dzieci losują po jednym numerze i licytują się kto ma zanieść cukinie dla lisa.


Od nazwy tej zabawy powstało powiedzenie:
Την κολοκυθιά θα παίξουμε τώρα;” [tin kolokithi’a tha p;ezume t’ora?] (Będziemy się teraz w cukinię bawić?)- określające niezadowolenie mówiącego dotyczące dyskusji, która toczy się wokół tego samego tematu, która nie prowadzi do żadnego rozwiązania. Jest bez sensu targowaniem się lub odpowiadaniem pytaniem na pytanie

Na czlowieka głupiego, roztargnionego mówi się o κολοκύθας [kolok’ithas].


Cukinia jest rośliną jednoroczną z dużymi żółtymi kwiatami (κολοκυθολούλουδα [kolokithol’uluda]). Kwiaty się jada, zwykle nadziewane są ryżem i warzywami, np. w bardzo popularnej letniej potrawie o nazwie “γεμιστά(γεμιστά po grecku oznacza “nadziewane”). Kwiaty cukinii można też “wypełniać” innymi przysmakami, na przykład mięsem mielonym, czy serem feta. Poniżej jest link do przepisu na taką potrawę. Jeśli ktoś z was chciałby spróbować zrobić ją sam, a nie zna języka, to proszę napisać w komentarzach- w kolejnym poście z przyjemnoscią przetłumaczę ten przepis.



Owoce cukinii/kabaczka powszechnie nazywane cukiniami/kabaczkami (κολοκύθια [kolokithia] – zwróćcie uwagę na akcent, tu pada na literę «υ», a w przypadku rośliny na ostatnią literę «α»), w zdrobnieniu κολοκυθάκια [kolokithakia]. Mają kolor ciemnozielony, rzadziej żółty i pomarańczowy.  Potrawy zrobione z cukinii określa się przymiotnikiem κολοκυθένιος -α -ο [kolokithenios, a, o], stąd: κολοκυθένια πίτα, lub κολοκυθόπιτα.



Słowoτo κολοκύθι [kolokíθi], czyli kabaczek, metaforycznie używa się dla okreslenia nędznego, zwyczajnego przedmiotu, którego nie chcemy bądz nie możemy opisać.
Ό,τι κολοκύθι βρει το αγοράζει. Kupuje byle co.

Osobę, ktora ma dużą i niekształtną głowę określimy mówiąc, ze ma głowę jak kabaczek:  “Έχει ένα κεφάλι σαν κολοκύθι” [‘Echiena kefali san kolokithi].  

Na owoce, które są niedojrzałe bądź nijakie w smaku mówimy kabaczki”: “Tο καρπούζι βγήκε κολοκύθι” [To karpuzi wgikie kolokithi].

Słowacukiniaużywają Grecy również, jeśli ktoś mówi coś głupiego, bez sensu, dla bezpodstawnych oskarżeń lub opinii i zarzutów:

κολοκύθια! - Ale ty cukinie opowiadasz!”, “Ale ściema!”
 κολοκύθια με τη ρίγανη [kolok’ithia me tin r’igani]– dosłownie cukinie z oregano, czyli coś, co do siebie zupełnie nie pasuje, nie trzyma się “kupy”,
 κολοκύθια στο πάτερο![kolok’ithia sto p’atero]
κολοκύθια τούμπανα! [kolokithia tubana]
Tych dwóch ostatnich zwrotów nawet nie spróbuję przetłumaczyć, bo nie mają one w ogóle sensu, a to dokladnie ma odzwierciedlać reakcję mówiącego owe zwroty na to co słyszy. Coś w rodzaju:mówisz kompletne bzdury”.

Na koniec jeszcze greckie przysłowie z cukinią w roli głównej:
Ο ποντικός στην τρύπα δε χωρεί και κολοκύθια κουβαλεί. [o podikos stin tripa de chorai ke kolokithia kuwalai] – dosłownie: mysz do dziury się nie zmiesci, ale cukinie nosi.

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz